Historia OSP w Wolicy

Ochotnicza Straż Pożarna w Wolicy została założona w 1922 r. przez senatora Joachima Hampla dla ochrony przed pożarami zakładów wapienniczych, których był właścicielem. Istnieją pewne wzmianki w archiwach i literaturze świadczące, że Straż Ogniowa istniała w Wolicy już w 1918 roku. Jednak nadal poszukujemy oficjalnego dokumentu, który by to poświadczył. W tamtych czasach Straż miała również służyć mieszkańcom Wolicy dla ochrony ich dobytku. Strażacy wywodzili się głównie z zatrudnionych w zakładzie pracowników, co podnosiło ich prestiż zarówno w przedsiębiorstwie jak i wśród mieszkańców Wolicy. Wykaz członków i zarządu „Straży ogniowej ochotniczej w Zakładach Wapiennych Wolica gm. Korzecko” z 1922 roku przedstawia następujące osoby:

1. Senator Joachim Hempel – Prezes
2. Kazimierz Hempel – Wiceprezes
3. Wincenty Gołudz – Skarbnik
4. Jan Malesza – Sekretarz
5. Andrzej Skuczyński – Gospodarz
6. Tadeusz Kancler – Naczelnik
7. Aleksander Pierzak – Zastępca Naczelnika
8. Stanisław Czekot – Dowódca oddziału wodnego
9. Antoni Świtek – Dowódca toporników
10. Antoni Pasiek
11. Antoni Stradowski
12. Bolesław Stradowski
13. Leon Stradowski
14. Mieczysław Szczerek
15. Władysław Karyś
16. Stanisław Wojciechowski
17. Wincenty Skrobek
18. Antoni Kowalik
19. Ignacy Rawski
20. Józef Rawski
21. Ludwik Łakomski
22. Wojciech Mistachowicz
23. Adam Kurczych
24. Jerzy Brzeziński
25. Leon Kiljan
26. Feliks Pierzak
27. Franciszek Cielątko
28. Jan Arendarski
29. Jan Skuczyński
30. Jan Pierzak

Joachim Hempel żył w latach 1858–1944 r.:

• inżynier górnictwa, przemysłowiec, właściciel majątku Wolica k. Chęcin,
• założyciel oraz pierwszy prezes OSP w Wolicy
• w latach 1895 – 1934 r. właściciel Zakładów Wapienniczych „Chęciny” w Wolicy
• od 1919 do 1921 – starosta kielecki
• w 1922 został senatorem RP, kadencję zakończył w 1927 roku
• w czasie wojny mieszkał w Warszawie, a zamordowany został w 1944 r.
• istnieją dwie wersje wydarzeń, w wyniku których poniósł śmierć: 1-sza – w czasie powstania warszawskiego zamordowany przez Niemców w Milanówku w szpitalu; 2-ga – aresztowany przez NKWD w swoim mieszkaniu na Saskiej Kępie, ślad po nim zaginął.

Pierwszym naczelnikiem był dh Tadeusz Kancler. Warunki w jakich przypadało działać wówczas były trudne. Za strażnicę służyła stara drewniana szopa stojąca na taranie zakładów. W 1927 roku obowiązki naczelnika objął dh Aleksander Pierzak. Za jego kadencji straż nabywa pompę ręczną oraz 80 metrów węża gaśniczego. Również w 1927 r. funkcję prezesa zarządu objął dotychczasowy wiceprezes dh Kazimierz Hempel (syn Joachima Hempla). Powstaje wówczas plan wybudowania własnej remizy strażackiej. Stworzony wśród pracowników zakładów wapienniczych fundusz budowy powstał z jednoprocentowej składki naliczanej od zarobków wszystkich zatrudnionych w zakładzie osób. Dzięki tym działaniom w 1928 roku powstał remiza strażacka.

Kazimierz Hempel żył w latach 1896–1941 r.:

• syn Joachima Hempla, współwłaściciel Zakładów Wapienniczych „Chęciny” w Wolicy,
• 1922 – 1927 – Wiceprezes OSP w Wolicy,
• 1927 – 1941 – Prezes OSP w Wolicy,
• 1932 – 1935 – Wiceprezes Związku Okręgowego Straży Pożarnych Powiatu Kieleckiego,
• 1935-1937 – Prezes Związku Okręgowego Straży Pożarnych Powiatu Kieleckiego (równocześnie członek zarządu Okręgu Wojewódzkiego),
• Od kwietnia 1932 do sierpnia 1934 – kierownik Tymczasowego Zarządu Miasta Chęciny,
• Od sierpnia 1934 do czerwca 1935 – burmistrz Chęcin,
• Losy wojenne, okoliczności śmierci: Na przełomie października i listopada 1939 r. pod pseudonimem „Cedro” zostaje III Zastępcą Komendanta Okręgu Organizacji Orła Białego w Kielcach. Od przełomu 1939/40 r. pod pseudonimami: „Marek”, „Edward” obejmuje funkcję Szefa Oddziału Zaopatrzenia Komendy Okręgu Kielce SZP (późniejszy Oddział IV Kwatermistrzowski). Od jesieni 1939 r. do kwietnia 1940 r. Komendant Obwodu Kielce. Stopienie wojskowe: podporucznik rezerwy, kapitan. Aresztowany prawdopodobnie pod koniec 1940 r. Wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie został zarejestrowany 30.VII.1941r. pod numerem: 19055. Zamordowany 4 grudnia 1941r.

 

Działająca w jednostce orkiestra dęta pod kierownictwem dh Giebułtowskiego uczestniczyła w konkursie orkiestr w Częstochowie 29.08.1926 r.

Na początku lat 30-tych zakupiono motopompę spalinową marki LIS oraz samochód transportowy marki Rugby dostosowany w 1932 r. do potrzeb pożarnictwa.

Społeczeństwo Wolicy ufundowało jednostce sztandar. Urządzenia techniczne jakimi dysponowała jednostka jak i pracowitość druhów pozwoliły na wyszkolenie w takim stopniu, że straż w Wolicy stała się równorzędnym zespołem z najlepszymi drużynami powiatu kieleckiego. W tych latach jednostka działa pod kierownictwem naczelnika Aleksandra Pierzaka. 19 stycznia 1937 roku wybuch pożar w pałacyku, który pierwotnie wybudował senator Joachim Hempel. Natomiast w owym czasie jego właścicielem był Zdzisław Krudzielski. Było to przemysłowiec, który w dniu 14 września 1936 roku w wyniku licytacji nabył prawa własności będących w upadłości Zakładów Wapienniczych „Chęciny” w Wolicy wraz z folwarkiem po rodzinie Hemplów. Według opisu z jego książki „Zdzisław Krudzielski – wspomnienia” ochotnicza straż pożarna z jego fabryki przyjechała do pożaru z: sikawką ręczna, sikawką motorowo-benzynową oraz dwoma beczkowozami z wodą. OSP w Wolicy brała kilka krotnie udział w gaszeniu pożarów zabudowań mieszkalnych na terenie Wolicy, a także Chęcin.

II wojna światowa i okres okupacji to działalność strażaków w ruchu oporu. Wielu z nich przypłaciło za to swoim życiem. 26 maja 1944 roku, śmierć ponosi naczelnik druh Aleksander Pierzak, który jako jeden z wielu aresztowanych mieszkańców wsi, prowadzonych przez hitlerowców w kierunku stacji kolejowej wyrywa się z ich rąk i rzuca pod koła nadjeżdżającego pociągu. Aleksander Pierzak był podoficerem Wojska Polskiego, a w czasie wojny służył w strukturach Armii Krajowej.

Kazimierz Hempel zmarł w nazistowskim obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu – KL. Auschwitz w dniu 04.12.1941 r. Jan Pierzak, Wincenty Skrobek zginęli wraz z innymi mieszkańcami Wolicy, którzy w wyniku pacyfikacji Wolicy w dniu 26.05.1944 zostali wywiezieni i prawdopodobne rozstrzelani w nieznanym miejscu w dniu 06.06.1944 r.

Po zakończeniu II wojny światowej OSP w Wolicy należy do grona 74 Ochotniczych Straży Pożarnych, które działają na terenie powiatu kieleckiego. Prezesem OSP w Wolicy w latach 1945 – 1947 był druh Stanisław Cielibała. W dniu 6 sierpnia 1947 roku Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach wpisuje do rejestru stowarzyszeń „Stowarzyszenie Ochotniczej Straży Pożarnej w Wolicy pow. Kielce”. Od tej pory OSP w Wolicy formalnie funkcjonowała w nowej rzeczywiści Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.

Na dokumencie potwierdzającym rejestrację stowarzyszenia umieszczona jest lista członków założycieli, na której znaleźli się następujący druhowie:

• Mieczysław Kubecki
• Stanisław Cielibała
• Wincenty Mazur
• Józef Chodur
• Leon Skrobek
• Edward Zapała
• Bolesław Komnacki
• Tadeusz Cielibała
• Władysław Skuczyński
• Henryk Papka
• Stefan Bąk
• Jan Mistachowicz
• Tadeusz Cielibała II
• Stanisław Wojciechowski
• Dionizy Kubicki

W nowo wybranym zarządzie w 1947 r. znaleźli się:

• Kubecki Mieczysław – Prezes
• Cielibała Stanisław – Naczelnik
• Skrobek Leon – Sekretarz
• Zapała Edward – Skarbnik

W nowym powojennym ładzie jednostka prowadziła aktywną działalność bojową i kulturową. W latach 1945 – 1952 OSP w Wolicy posiadała samochód gaśniczy marki Opel Blitz.

W 1948 roku funkcję naczelnika przejmuje dh Edward Zapała i pełni ją nieprzerwalnie do 1972 roku. Od 1952 do 1964 funkcję prezesa OSP pełni Wincenty Cielibała. W 1952 roku zakupiono samochód ciężarowy marki Star 20 przebudowany później na pożarniczy, który służył straży do 1962 r. W tym czasie strażacy otrzymali nowe jednolite umundurowanie oraz wybudowali garaż dla samochodu, do którego później wprowadzili nowy typowy samochód pożarniczy typu GM Star 20 pozyskany w 1962 roku. Funkcję prezesa w 1964 roku objął Czesław Cielibała i pełnił ją do 1972 roku.

Walne zebranie wyborcze w 1972 roku przyniosło zmiany w zarządzie funkcję prezesa objął Papka Henryk, a naczelnikiem został Papka Marian. W dniu 6 września 1974 roku rozpoczęto budowę nowej strażnicy. Cztery lata później w grudniu 1978 budowa została zakończona. Rok później OSP w Wolicy otrzymała nowy sztandar – drugi w historii. Został on w dniu 22 lipca 1979 roku został udekorowany Złotym Medalem za Zasługi dla Pożarnictwa. W 1975 roku w miejsce auta GM Star 20 pozyskany został nowy fabrycznie, typowy samochód pożarniczy typu GBM Star 660.

Lata osiemdziesiąte to okres dalszego rozwoju OSP w Wolicy. W tym czasie jednostka osiągnęła poziom wyszkolenia stawiający ją w rzędzie najlepszych w gminie i pozwalający zakwalifikować się do zawodów rejonowych w 1981 roku. W 1985 roku prezesem OSP został Wiesław Kulczycki, a naczelnikiem pozostał Marian Papka, który pełni tą funkcję do 1996 roku.

Lata dziewięćdziesiąte to okres dalszego rozwoju straży w Wolicy. W latach 1991-1993 funkcję prezesa pełnił druh Eugeniusz Tarach. Natomiast od 1993 do 2001 obowiązki prezesa sprawował druh Janusz Papka. Zdolność bojowa jednostki systematycznie się podnosiła. Druhowie wygrywali wiele zawodów sportowo-pożarniczych, zarówno na szczeblu gminnym i powiatowym. Praca jednostki została doceniona tak przez mieszkańców jak również przez władze gminy Chęciny i Państwową Straż Pożarna czego dowodem było powołanie OSP w Wolicy w 1995 roku w skład elitarnych jednostek należących do tworzącego się Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego. W 1996 roku funkcję naczelnika przejął druh Mirosław Cielibała. We wrześniu 1998 roku jednostka pozyskała karosowany samochód typu GBAM 2,8/16+8 309[T]12 na podwoziu samochodu ciężarowego STAR 244 z 1988 roku.

Wysłużony GBM Star 660 został przekazany do sąsiedniej jednostki OSP Tokarnia. W 60-tą rocznice pacyfikacji Wolicy przez hitlerowców jednostka upamiętniła poległych druhów OSP przez wybudowanie na cmentarzu parafialnym pomnika ofiar II wojny światowej i poświęcenie go w dniu 6 czerwca 2004 roku.

Po 2000 roku zarząd straży podjął starania o uregulowanie stanu prawnego budynku remizy użytkowanego przez OSP działki – ponieważ działka ta zakupiona została bez zawarcia aktu notarialnego. Wszczęte postępowanie sądowe nie doprowadziły do jednoznacznego rozstrzygnięcia. Dopiero w roku 2008 roku po porozumieniu zawartym pomiędzy OSP a Gminą Chęciny, władze uzyskały prawo własności. Natomiast OSP otrzymało przyrzeczenie wybudowania przez gminę nowej remizy do 2012 roku.

W 2006 roku w wyniku walnego zebrania sprawozdawczo-wyborczego zostaje wybrany nowy zarząd OSP, w którego skład wchodzą:

Jerzy Kubecki – Prezes
Jarosław Jastrzębski – Wiceprezes
Mirosław Cielibała – Naczelnik-Wiceprezes
Czesław Cielibała – Skarbnik
Jarosław Pietrus – Sekretarz
Ireneusz Chodur – Gospodarz
Marcin Gondorek – Członek Zarządu

Równolegle z rozwojem technicznym jednostki następowało pozyskiwanie nowych członków. W związku z tym w roku 2008 powołano do działalności żeńską drużynę pożarniczą, a jednostka w tym czasie liczyła 40 druhów. Także w 2008 roku dzięki wieloletnim staraniom jednostka pozyskała nowy lekki samochód ratowniczo-gaśniczy SLRT+BM 0,2/0,4 Ford Transit 309[T]13. Nowy samochód udało się wyposażyć w sprzęt ratowniczy dzięki udziale w projekcie kieleckiego stowarzyszenia „Wspólnie pomagamy”, z którego OSP w Wolicy pozyskała środki finansowe.

Walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze w 2011 roku przyniosło zmiany w składzie zarządu OSP:

Stanisław Papka – Prezes
Marcin Gondorek – Wiceprezes
Mirosław Cielibała – Naczelnik-Wiceprezes
Grzegorz Papka – Zastępca Naczelnika
Czesław Cielibała – Skarbnik
Aleksandra Zapała – Sekretarz
Michał Kempa – Gospodarz
Małgorzata Iwańska – Kronikarz
Arkadiusz Mielczarz – Członek Zarządu

W 2011 roku OSP w Wolicy wyprowadziła się z remizy przy ul. Szkolnej 38 do tymczasowego blaszanego garażu postawionego przy Szkole Podstawowej w Wolicy. W starej siedzibie OSP w Wolicy przebywała od 1975 roku.

W dniu 05.11.2012 w Urzędzie Miasta i Gminy w Chęcinach została podpisana umowa z generalnym wykonawcą, który miał wybudować remizę OSP w Wolicy. Natomiast 15-go grudnia 2012 roku odbyła się uroczystość wmurowania Aktu Erekcyjnego pod budowę nowej remizy.

20 lutego 2014 między Ochotniczą Strażą Pożarną w Wolicy a Gminą Chęciny została zawarta umowa użyczenia budynku, w którym mieści się nowa remiza OSP. W związku z tym straż opuściła garaż blaszak, w którym funkcjonowała przez 3 lata i przeprowadziła się do nowo wybudowanej remizy. Budynek wielofunkcyjny, w którym mieści się aktualna remiza OSP oraz świetlica wiejska znajduje się w Wolicy przy ul. Kolejowej 2. W związku z przeznaczeniem budynku podzielony on jest na dwie części. Pomieszczenia przekazane w użytkowanie OSP w Wolicy mieszczą się na parterze i na piętrze budynku, a ich ogólna powierzchnia wynosi 438,35 m². 4-go maja 2014 roku odbyło się oficjalne otwarcie budynku wielofunkcyjnego w Wolicy mieszczącego remizę wraz ze świetlicą wiejską. Uroczystość otwarcia obiektu połączona była z gminnymi obchodami Dnia Strażaka.

W 2015 roku OSP w Wolicy rozpoczęła starania na rzecz pozyskania nowego sztandaru. Wobec powyższego w kwietniu 2015 r. powstała inicjatywa społeczna pod przewodnictwem radnego Jerzego Kubeckiego, który chciał ufundować nowy sztandar dla OSP w Wolicy. Powstanie takiej inicjatywy było wyrazem wdzięczności dla miejscowych strażaków za trud i zaangażowanie w sprawy bezpieczeństwa przeciwpożarowego, pracę z dziećmi i młodzieżą oraz uczestnictwo w uroczystościach kościelnych i patriotycznych. W inicjatywę mocno zaangażował się proboszcz parafii Wolica – Tokarnia ksiądz kanonik mgr Jacek Dąbek. Wsparcia temu projektowi udzieli również: sołtys Wolicy Paweł Żurek wraz z radą sołecką, Koło Gospodyń i Gospodarzy Wiejskich w Wolicy, lokalni przedsiębiorcy oraz mieszkańcy Wolicy i Tokarni. Druhny i druhowie OSP w Wolicy również poczynili szereg starań w celu wsparcia inicjatywy nowego sztandaru. Najważniejszym i najbardziej widocznym działaniem strażaków były tzw. dni otwarte remizy, które odbywały się w każdą niedzielę maja, a ich trakcie pozyskiwane były środki finansowe na nowy sztandar. 31 maja 2015 trakcie dni otwartych remizy odbyło się uroczyste ślubowanie nowopowstałej Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej OSP w Wolicy. Kolejne ważne wydarzenie w 2015 roku miało miejsce w dniu 16 sierpnia, nastąpiło wtedy uroczyste poświęcenie i wręczenie nowego sztandaru OSP w Wolicy. Uroczystość odbyła się w kościele parafialnym w Wolicy.

Pod koniec 2015 roku naradził się pomysł utworzenia w remizie OSP w Wolicy Izby Pamięci. Dzięki zaangażowaniu członków OSP oraz pomocy finansowej oddziału wojewódzkiego ZOSP RP w Kielcach w ciągu kilku miesięcy udało się zrealizować ten projekt. Stworzony został zbiór eksponatów, dokonano zakupu gablot, wykonano stosowne prace renowacyjne oraz zbudowano odpowiednie ekspozycje. Najważniejsze prace zostały zakończone w dniu 20 lutego 2016. W niedługim czasie ilość eksponatów uległa powiększaniu i już w roku 2017 nastąpiła znaczna rozbudowa izby pamięci. Dużą ilość eksponatów przekazał Pan Ryszard Januszek dyrektor biura oddziału wojewódzkiego ZOSP RP w Kielcach.

Aktualny skład zarządu OSP w Wolicy po walnym zebraniu sprawozdawczo-wyborczym z dnia 20.02.2016 przedstawia się następująco:

Prezes – Stanisław Papka
Wiceprezes – Marcin Gondorek
Wiceprezes-Naczelnik – Mirosław Cielibała
Zastępca Naczelnika – Grzegorz Papka
Sekretarz – Bartosz Zegadło
Skarbnik – Dorota Pietrus
Gospodarz – Aleksandra Zapała
Kronikarz – Małgorzata Iwańska
Członek zarządu – Arkadiusz Mielczarz